De eerste peultjes van het jaar smaakten

Ze waren nog een beetje klein, maar we hadden er zo'n zin in. Bovendien zijn de minder volgroeide sluimerwtjes ook de lekkerste. We lieten ze ons vorige maandag dan ook smaken.

De blaassilene bloeit

Het blaassileneplantje dat ik eind april kocht op de jaarlijkse bloemenmarkt in Eeklo staat al een paar weken in bloei. Van de grote droogte van de voorbije weken heeft het absoluut geen last.

Uitgevreten

Bij het zien van deze bij stelde ik me niet de vraag 'wat' maar 'wie' ze heeft uitgevreten.

Geranium, de echte

Ook de geranium of ooievaarsbek - niet de pelargonium die door zovelen verkeerdelijk geranium wordt genoemd - is elk jaar trouw in de plantenborder op post.

Vingerhoedskruid lokt met honingmerk

Een honingmerk is een patroon van gekleurde strepen of vlekken op de kroonbladeren van bloemen. Het is een wegwijzer voor insecten naar de nectar. Bij vingerhoedskruid (Digitalis purpurea) zie je het honingmerk als grote gekleurde vlekken in de bloem. Nadat een insect het honingmerk heeft gevolgd, komt het vanzelf terecht bij de nectar. De hommel die ik wou fotograferen had geen tijd om te poseren, maar drong meteen tot bij de nectar door.


Pas na het uitvergroten van deze foto van het honingmerk zag ik dat het bloemkelkje niet leeg was. Een heel klein insectje kijkt verbaasd en met grote ogen in de lens.

Bieslook valt in de smaak

De bieslook valt niet alleen in een slaatje in de smaak. Hij zorgt met zijn paarse bloemhoofdje ook voor kleur in de moestuin en trekt ontzettend veel bijen en hommels aan.

Vijgen lang en rond

Ook met hun vruchten tonen de twee vijgenplanten in de tuin hoezeer ze van elkaar verschillen: die in de pot zijn groot en lang...


... die in de volle grond zijn kleiner en rond.

Weekendbezoek op zijn best

Vorig weekend merkte ik deze rare maar kleurrijke snuiter op bij de appelaar.

Oranje tussen rood

Tussen het rood van de papavers in de voortuin dingen de oranje schijnpapavers (Meconopsis cambrica) mee om de gunst van de bijen.

Een stralend zonnetje

Anderen zouden deze plant al lang als onkruid verwijderd hebben. Zonde, want haar bloemen zijn zo mooi, zeker als je ze van dichtbij bewondert. Waar deze plant vandaan is gekomen, weet ik niet. Hoe ze heet nog minder, maar haar plekje in de voortuin verdient ze zeker. Deze heel eenvoudige plant schittert als een vurig zonnetje dat zijn stralen uitstuurt. (update 11/07: gele morgenster)

Alweer een onbekende bloem

Nog zo'n verrassing uit meegenomen zaad. Deze bloem moet ik meer dan een jaar geleden met ander zaad hebben uitgezaaid. Toen na de winter een nogal eigenaardig blad in de moestuin begon te groeien, liet ik het staan en wachtte ik geduldig af. En toen ging het plantje bloeien. Nu proberen uitvissen om welke plant dit gaat.

De bijen zijn alleszins gek op deze bloemen. Omdat ik niet kan beslissen welke foto van de nectarzoeker ik zal publiceren, post ik er maar meteen een hele rij. Vooral het grillige lijnenspel in de bijenvleugels fascineert me enorm.

Een iris als verrassing

Af en toe duiken er verrassingen op in de tuin. Door zaadjes die ik uit tuinen heb meegebracht en waarvan ik niet altijd meer weet om welke bloemen het ging. Of door bloembollen die ik opraapte. Ik herinner me dat ik ooit een paar kleine bolletjes aantrof op een omgespit perceel, al weet ik niet meer in welke tuin. Ik stak de bollen in een pot. Dit voorjaar vormden zich eerst lange lisachtige bladeren. En toen waren er opeens deze schitterende bloemen. Van een iris inderdaad.

De bottelroos valt niet in te tomen

Ik had ooit witte en roze bottelrozen (Rosa rugosa) in de voortuin, maar ik verwijderde die toen de planten door een aantasting van schildluizen begonnen weg te kwijnen. Er dook echter spontaan weer een roze versie in de tuin op. Wellicht werd ze er door vogels uitgezaaid. Deze heester is bijzonder attractief voor bijen en hommels. De geur van de bloemen is dan ook overweldigend. Een nadeel is echter dat de bottelroos door haar lange worteluitlopers her en der in de al krappe voortuin nieuwe planten vormt.


Met een snelle vleugelslag heft de hommel zich op en vertrekt naar de volgende bloem.

Oranje havikskruid is geen onbekende meer

Vorig jaar kreeg ik op de imkersdag een onbekende plant mee die later met oranje bloemen ging bloeien. Dezelfde plant herkende ik in een perk tijdens onze reis naar Normandië. Ik ontdekte nadien dat het om oranje havikskruid (Hieracium aurantiacum) gaat. Vorig jaar stond de plant nog in een pot. Nu gaf ik ze een plek in de voortuin, waar ze alweer weelderig staat te bloeien.

De tuinbonen zijn geen groot succes

Slechts vijf van het dozijn tuinbonen dat ik in de grond stak zijn ontkiemd. Eén daarvan raakte verdrukt onder de rucola en werd door ongedierte opgevreten. Een paar weken geleden kwamen de tuinbonen volop in bloei.


Dit weekend merkte ik dat de planten stilaan uitgebloeid raken. De bloemen worden zwart alsof ze in inkt zijn gedoopt en jonge peultjes beginnen zich te vormen.

De akeleien zijn zo goed als uitgebloeid

... maar het is nog even nagenieten met deze foto van een paar weken geleden.

Doen in mei

Het bloggen is een beetje achterop geraakt. In mei is er dan ook zoveel te doen in de tuin...

Mei is een belangrijke werkmaand. Je kunt in deze maand met van alles beginnen: planten en zaaien en de eerste jonge groenten oogsten. Tijd dus om flink aan te pakken. Maar pas op voor de mogelijke late nachtvorst, traditioneel ergens halverwege de maand.

Tips uit ‘Moestuin Werkboek’:

Eerste week:

- Verpotten: aubergines en paprika (voor de 2de keer; in potten van 15 cm in doorsnee; regelmatig een dagje buitenzetten, maar voor de nacht weer binnenhalen)
- Zaaien: meloenen, suikermaïs (per 2 korrels en 30 tot 40 cm van elkaar, in vierkant voor een betere bestuiving, na opkomst de sterkste plant van twee laten staan, de andere uittrekken en eventueel uitplanten)
- Bij dreigende nachtvorst: jonge scheutjes van de aardappelen beschermen door aanaarden of omgekeerde bloempot over de planten heen te zetten)

Tweede week:

- Prei aanaarden voor blekere stelen
- Oogsten: meiraapjes die in maart werden gezaaid, paar knolletjes laten uitgroeien tot dikke winterrapen (in de herfst te oogsten)
- Medio mei periode van de laatste nachtvorst: jonge planten beschermen met folie, vliesdoek, emmers of bloempotten

Derde week:

- Plantgoed van pompoen, komkommer en courgette (inmiddels met 2 tot 3 echte bladeren) nu uitplanten: in elk plantgat een flinke emmer compost en een handvol organische plantenvoeding
- Tomaten buitenplanten (handvol compost voor elke plant, 50 cm uit elkaar)
- Zaaien: boontjes (bij warm en droog weer)

Vierde week:

- Paprika uitplanten (compost en organische plantenvoeding in het plantgat)
- Zaaien: sla

De aardappelen groeien als gek

Door het bijzonder warme weer van de voorbije weken staken de aardappelplanten heel snel hun loof boven de grond. Bovenstaande foto dateert van 1 mei, toen de eerste planten zichtbaar waren.


Deze foto nam ik net een week later, op 8 mei.

Met een gemiddelde minimumtemperatuur van 8,5 graden in april sneuvelde het vorige record van 2007 (7,6 graden). Normaal bedraagt de gemiddelde minimumtemperatuur in april 5,3 graden. Het kwik steeg vorige maand gemiddeld tot 14,1 graden, wat een flink stuk hoger is dan de gemiddelde 9,8 graden in april. De recordmaand april 2007 was met 14,3 graden net iets warmer. Dat bleek uit het maandoverzicht van het KMI, dat in dat verband over "zeer uitzonderlijke" omstandigheden sprak. Dat betekent dat het verschijnsel één keer op de honderd jaar voorkomt of een vorig record verbreekt. De gemiddelde maximumtemperatuur bedroeg afgelopen maand 19,6 graden, wat 5,4 graden hoger is dan normaal. Dat laatste komt één of twee keer om de dertig jaar voor.

Hetzelfde "uitzonderlijke" geldt voor de zonneschijnduur, want met 238,9 uren zonneschijnduur lag die in april 2011 ook een stuk hoger dan de gemiddelde 157. Eigenaardig genoeg leverden mijn zonnepanelen in april 2011 minder kWh-opbrengst op dan in dezelfde maand vorig jaar. Oorzaak is ongetwijfeld de stoflaag die wekenlang niet alleen de auto's maar ook de zonnepanelen bedekte. Er viel slechts 25,8 mm neerslag, terwijl dat gemiddeld in april 51,3 mm bedraagt. Van maartse buien en aprilse grillen was dit voorjaar helemaal geen sprake.

Na een korte periode van regen begin mei lag de opbrengst van de pas 'gewassen' zonnepanelen meteen een stuk hoger. De regenval was echter van korte duur. Vorige zaterdag 7 mei noteerden we de warmste dag van het jaar. In kleine Brogel werd die namiddag een temperatuur van 30 graden geregistreerd. Dat was tot dan toe de hoogste temperatuur van 2011 én de warmste temperatuur in heel Europa. De Benelux was vorige zaterdag dan ook het warmste plekje in Europa.

De oogst uit Frankrijk

Bij kweker Antoine Breuvart in Ramecourt kochten we twee plantjes Geum 'Octavie'...


... en deze Allium karataviense 'Ivory Queen'.



Van Breuvarts schoonmoeder Marie-Ange Herduin, eigenares van 'Le Jardin de Marie-Ange', kregen we twee soorten 'monnaie du pape' (Lunaria annua) mee. Grappig hoe in het Nederlands de paus in Judas is veranderd. want bij ons is het 'geld van de paus' natuurlijk bekend als 'judaspenning'. De bloemen van de ene plant hebben een bijzonder sterk parfum, terwijl die van de andere plant amper geuren.



En omdat we dit jaar voor gebruik in de moestuin gier willen maken van brandnetel en smeerwortel, zeiden we niet nee toen ons ook enkele plantjes Symphitum officinale aangeboden werden.


In het Frans heet de smeerwortel 'consoude officinale'.

Tijdens ons bezoek op 16 april aan 'le Jardin de Marie-Ange' vertelde Marie-Ange ons dat de Franstalige Belgische televisie haar tuin was komen filmen. Enkele dagen geleden ontdekte ik dat de uitzending daags nadien op de RTBF te zien was geweest: http://www.rtbf.be/video/v_le-jardin-de-marie-ange?id=937163&category=viepratique.

17 april: Arras

Ons Franse weekend sloten we af in Arras, een mooie stad met indrukwekkende historische marktpleinen, veel vervallen gebouwen ook en een groot stadspark.


Voorbij het stadspark vind je het oorlogsmemoriaal...


... waar bloemen en fris groen de smart verbergen over bijzonder jonge levens die werden geknakt in de knop.

16 april, tuin 4: Croisette

De vierde tuin, 'le Jardin de Marie-Ange', maakte onze dag helemaal goed. Deze particuliere tuin kan je alleen na een berichtje vooraf bezoeken. Wij belden 's voormiddags aan toen de eigenares Marie-Ange Herduin net op het punt stond om voor boodschappen te vertrekken. Een afspraak in de late namiddag was snel gemaakt en we hebben ons bezoek zeker niet beklaagd.


We werden persoonlijk door Marie-Ange in haar tuin rondgeleid en kregen hier en daar wat uitleg over de planten en over haar tuinideeën. Het gesprek was niet altijd even makkelijk: van sommige planten kennen we nauwelijks de Nederlandse benaming, laat staan dat we snappen wat er bedoeld wordt wanneer in het Frans naar bepaalde planten verwezen wordt.




Mevrouw Herduin laat zich deels inspireren haar schoonzoon, die niemand minder dan Antoine Breuvart bleek te zijn, de man wiens kwekerij we 's morgensvroeg bezochten. Haar tuin met verschillende tuinkamers, moestuin, vijver en zelfs een overdekte picnickplaats, is een hectare groot, evolueert constant en oogt bijzonderlijk natuurlijk. De eigenares is ook één van de weinigen in de buurt die haar privétuin al in april openstelt. Zelfs al had ze nog niet de tijd gevonden om haar tuin wat in orde te brengen, temeer daar door het warme weer alles veel vroeger in groei en bloei was gekomen, toch is een bezoek in april meer dan de moeite waard.


Heel gul bood mevrouw Herduin ook enkele planten uit haar tuin aan om mee te nemen naar huis.


Absoluut geen commerciële bedoening hier. Om haar tuin te bezichtigen vraagt Marie-Ange 5 euro toegangsgeld, maar je krijgt er haar liefde voor het tuinieren gul voor terug. Die liefde deelt ze namelijk graag met anderen die dezelfde bezetenheid hebben als zij.

16 april, tuin 3: Maresquel

Les Jardins d'Evea van Sylvie en Alain Dautreppe tonen over 2,5 ha 25 'jardins secrets' waarin 8.500 planten groeien. Water is nooit veraf langs de uitgestippelde wandelroute. Je bent algauw anderhalf uur kwijt vooraleer je weer aan de kleine kwekerij bent waarlangs je binnenkwam.


De eigenaar werkt naar eigen zeggen landschapsconcepten uit, maar brengt naar mijn mening hier en daar toch eerder wat rommelige ideeën bijeen zodat hij soms de zin van het 'naturel' verliest en in de val trapt van de kitsch (in zijn zentuin bijvoorbeeld). Onderweg raakt hij ook enkele oude metalen bedsponden kwijt.




Een leuke vondst zijn de bordjes her en der langs de wandelroute waarop je enkele wijsheden over onder meer tuinieren kunt lezen.



Deze insecten vroegen om gefotografeerd te worden (al zag ik bij het terug buitenkomen dat fotograferen in de tuin eigenlijk alleen mocht na voorafgaandelijke toestemming).




Ook de rode esdoorn, de Erysimum cheiri (Cheiranthus cheiri) of muurbloem - in mijn dialect 'stoffelier' - en de gele magnolia mochten op de foto.













Maar het meest in het oog vallend waren de vele tulpen die nu rijkelijk in bloei stonden. Wat een overvloed, wat een weelde. Al vind ik de meeste tulpen door hun overdaad toch wel wat potsierlijk.





En ten slotte was er ook nog het insectenhotel. Vijfsterren ongetwijfeld. Met de nodige uitleg over de hotelvoorzieningen en de gewenste gasten.